Śmierć bliskiej osoby to nie tylko czas emocjonalnych wyzwań, ale też domknięcia spraw zmarłego, co związane jest także z dopełnieniem formalności. Gdy odchodzi człowiek, należy zadbać o kwestie, takie jak organizacja pogrzebu, uregulowanie spraw spadkowych oraz zgłoszenie śmierci w odpowiednich instytucjach. Jednym z podstawowych dokumentów, który jest w tym procesie niezbędny, jest akt zgonu. Z artykułu dowiesz się, kto wystawia akt zgonu i do czego jest potrzebny.
Akt zgonu – czym jest i jak wygląda
Po śmierci człowieka zostaje wystawiony urzędowy dokument potwierdzający ten fakt, czyli akt zgonu. Skrócony akt zgonu zawiera podstawowe informacje o zmarłym:
- jego dane osobowe – imiona, nazwisko, nazwisko rodowe, stan cywilny, datę i miejsce urodzenia,
- informacje dotyczące czasu i miejsca zgonu lub znalezienia zwłok,
- dane małżonka osoby zmarłej,
- dane rodziców osoby zmarłej,
- informacje o odpisie.
Akt zgonu jest najczęściej wymagany w sprawach urzędowych, np. przy organizacji pogrzebu, zgłoszeniu śmierci w ZUS czy banku. Tego rodzaju dokument otrzymuje się zazwyczaj automatycznie po zgłoszeniu śmierci osoby. Natomiast zupełny akt zgonu może być potrzebny przy określonej procedurze prawnej m.in. w przypadku spraw spadkowych i sądowych.
Również kwestia tego, ile kosztuje akt zgonu, zależna jest od jego formy – za skrócony akt zgonu należy zapłacić 22 złote, natomiast odpis zupełny aktu zgonu kosztuje 33 zł. Przy czym przy rejestracji zgonu pierwszy odpis skrócony otrzymuje się bez konieczności uiszczania opłaty skarbowej.
Kto wystawia akt zgonu?
Jest to urzędowy dokument sporządzany przez kierownika urzędu stanu cywilnego. Osoby, które zastanawiają się, jak uzyskać akt zgonu, gdzie zgłosić fakt śmierci bliskiego, powinny udać się do Urzędu Stanu Cywilnego właściwego ze względu na miejsce znalezienia zwłok/miejsce zgonu. Muszą mieć ze sobą kartę zgonu, którą wystawia lekarz, a także dowód osobisty zmarłego i inny dokument potwierdzający jego dane, jak i książeczkę wojskową, jeśli osoba zmarła ją posiadała. Akt zgonu wystawiany jest od ręki.
W przypadku, gdy kolejny raz będzie potrzebny tego typu dokument, poza tradycyjnym sposobem otrzymania aktu, można też wysłać wniosek przez Internet z serwisu Gov.pl – przy czym wymagany jest profil zaufany.
Gdzie odebrać akt zgonu i kto może to zrobić?
Istotne jest również to, kto może odebrać akt zgonu. Uprawnienia do tego mają:
- małżonek zmarłego,
- zstępni, wstępni oraz rodzeństwo,
- przedstawiciel ustawowy, na przykład rodzic, lub opiekun,
- osoba, która wykaże interes prawny w pozyskaniu odpisu, uzasadniając to odpowiednimi przepisami prawa i przedstawiając stosowne dokumenty, jak np. postanowienie sądu,
- sąd oraz prokurator,
- instytucje administracji publicznej, takie jak urząd gminy, jeżeli pozyskanie aktu jest niezbędne do realizacji jej ustawowych obowiązków,
- organizacja społeczna, jeśli wykazuje związek z celami statutowymi oraz istnieje interes społeczny.
Akt zgonu – do czego jest potrzebny?
Bliscy zmarłego mają obowiązek zgłosić jego śmierć do Urzędu Stanu Cywilnego. Akt zgonu to dokumenty o dużej wadze prawnej, niezbędne do tego, by móc zorganizować pochówek i otrzymać zasiłek pogrzebowy. Należy go pobrać, by powiadomić zakład pracy i ZUS o śmierci osoby, a także rozwiązać umowy, które były zawierane przez zmarłego przed śmiercią.
Akty zgonu wymagane są przez instytucje finansowe, ubezpieczycieli – zarówno zmarłego, jak i osób, którym przysługuje ubezpieczenie z tytułu śmierci bliskiej osoby. Są potrzebne do procedur związanych ze sprawami spadkowymi i socjalnymi. Członkowie rodziny, którym przysługuje urlop okolicznościowy z tytułu śmierci bliskiej osoby, także muszą uzyskać tego typu dokument.
Szczegóły dotyczące procedur związanych z wystawieniem aktu, można poznać na stronie gminy, w której zamierza się zarejestrować zgon.