Według danych Głównego Urzędu Statystycznego średnia długość życia Polek i Polaków na przestrzeni lat stopniowo się wydłuża, choć nadal pozostaje niższa niż w niektórych krajach Europy Zachodniej – szczególnie w przypadku mężczyzn. Analiza tego, jakie są główne przyczyny zgonów w Polsce, pozwala poznać problemy obecnego społeczeństwa i podejmować świadome, racjonalne decyzje dotyczące profilaktyki i stylu życia, co może wpłynąć na jego długość i jakość. Zatem jak wygląda umieralność w Polsce? Jakie choroby odpowiadają za największą liczbę zgonów w naszym kraju?
Nie tylko starość – przedwczesna umieralność w Polsce
Zazwyczaj ludzie życzą sobie długiego, zdrowego życia i spokojnej starości. Wiele osób dożywa sędziwego wieku, jednak przedwczesna śmierć może zdarzyć się w każdej grupie wiekowej. Najpopularniejsze choroby w Polsce, które doprowadzają do śmierci seniorów, wynikają z nieprawidłowości w działaniu układu krążenia.
W Przypadku mężczyzn w średnim wieku przedwczesna umieralność może być związana z wypadkami komunikacyjnymi, ale także z chorobą wieńcową, zawałami, co często wynika ze stresu, niezdrowego stylu życia oraz zaniedbań w profilaktyce zdrowotnej. Młode kobiety coraz częściej zapadają na nowotwory m.in. piersi, narządów rodnych i płuc, dlatego tak ważne są regularne badania.
Niepokojąca jest także liczba samobójstw wśród młodych dorosłych, nastolatków i dzieci. Problemy ze zdrowiem psychicznym, depresja i brak odpowiedniego wsparcia mogą prowadzić do tragicznych konsekwencji. Czujność, troska o najmłodszych, reagowanie na hejt w szkole i Internecie, a także dostępność pomocy psychologicznej ma ogromne znaczenie. Niestety w naszym kraju system opieki psychologicznej i psychiatrycznej wciąż jest niedostateczny. Długie terminy do specjalistów to ogromny problem i wyzwanie, z którym muszą mierzyć się pacjenci i ich rodziny.
Główne przyczyny zgonów w Polsce
W 2023 roku przeciętny czas życia kobiet w naszym kraju wynosił 82 lata, w przypadku mężczyzn było to 74,7 roku. Starość, choroby, wypadki – przyczyny śmierci w Polsce, jak i w innych krajach są rozmaite. Sprawdźmy zatem, na co umierają Polacy najczęściej. Według danych z 2023 roku GUS – główne przyczyny zgonu to:
- choroby układu krążenia – 36% wszystkich zgonów,
- nowotwory – niemal 24%,
- choroby układu oddechowego – 6,7%,
- wypadki i urazy, czyli przyczyny zewnętrzne – 4,5%.
Choroby w Polsce jako częsta przyczyna zgonów
Jak wynika z powyższego zestawienia, choroby układu krążenia to najczęstsze przyczyny zgonów w Polsce. Do głównych problemów układu sercowo-naczyniowego zalicza się nadciśnienie tętnicze, udary i zawały oraz chorobę wieńcową. Wiele z tych schorzeń rozwija się przez lata, zazwyczaj na skutek niezdrowego stylu życia, dlatego profilaktyka jest ogromnie ważna i powinna być wdrażana już od najmłodszych lat.
Dbanie o zdrowe serce zaczyna się od właściwej diety i codziennych nawyków jak prawidłowa ilość snu, odpowiednia dawka ruchu, relaks, przebywanie na łonie natury, regularna aktywności i unikanie stresu. Spożywanie dużych ilości przetworzonej żywności, tłuszczów trans, cukru i soli prowadzi do nadwagi i podwyższonego poziomu cholesterolu – czynników zwiększających ryzyko chorób serca. Coraz więcej Polaków, w tym dzieci, zmaga się z otyłością, co stanowi alarmujący problem zdrowotny.
Nie można zapominać o regularnych badaniach profilaktycznych, które są niezwykle ważne również w przypadku drugiej głównej przyczyny zgonów w Polsce – nowotworów. Szybkie wykrycie zmian może uratować życie, dlatego tak ważne jest monitorowanie i kontrolowanie swojego stanu zdrowia poprzez badania przesiewowe. Mammografia, cytologia, kolonoskopia czy badanie poziomu markerów nowotworowych to narzędzia, które pozwalają na wczesne wykrycie raka i wdrożenie skutecznego leczenia.